เราจะปรับใจยังไงดี เมื่อเทรดเสียครั้งใหญ่

อาจจะฟังดูน่ากลัว แต่ผมบอกได้เลยครับ ว่าการจัดการความรู้สึกหลังจากBig Lossในการเทรด เป็นบทเรียนที่หลีกเลี่ยงไม่ได้และเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ ที่ตัดสินว่าคุณจะเรียนรู้และก้าวผ่านมันไป จนเป็นเทรดเดอร์ที่อยู่รอดและประสบความสำเร็จ หรือจะก้าวออกจากตลาดนี้ไปตลอดกาล

สูดหายใจเข้าลึกๆและทำใจสบายๆนะครับ ในวันนี้ ผมจะมาแบ่งปันประสบการณ์ของตัวผมเองและคนรอบตัว ว่าเราจะปรับใจยังไงดี เมื่อเทรดเสียครั้งใหญ่

>> ขั้นแรก: สภาวะอกหัก

1. พักก่อน

– หลังจากBig Loss หรือเทรดเสียติดต่อกันหลายๆครั้ง สิ่งที่คนส่วนใหญ่ทำคือพยายามเอาคืน จนเสียมากขึ้นเรื่อยๆ วนลูปแบบนี้ไปไม่รู้จบ แต่ในความจริงแล้ว สิ่งที่ควรทำคือการพักในทันที อย่างน้อยที่สุด2วัน ไปจนถึง2อาทิตย์ หรือจนกว่าจะพร้อม

– เมื่อเราเทรดเสีย ตามธรรมชาติ เราจะเริ่มตั้งคำถามกับตัวเอง ทำไมเราไม่ทำแบบนั้น ทำไมเราไม่ทำแบบนี้ ความรู้สึกหลากหลายแบบหลั่งไหลเข้ามา โกรธ กลัว อยากเอาคืน เกลียดตัวเอง โทษตัวเอง โทษตลาด โทษสิ่งอื่นๆ สูญเสียความมั่นใจ ไปจนถึงซึมเศร้า จม ดิ่ง เหมือนคนอกหัก

– เวลาเราเทรดเสีย ไม่ใช่เงินทุนเท่านั้นที่เสียหาย แต่ที่เสียหายมากที่สุดคือจิตใจของเรา ไม่มีทางเลยที่เราจะสามารถกลับไปเทรดแบบมีสติได้ทันทีหลังจากBig Loss ไม่ต้องรีบครับ กราฟมันก็วิ่งขึ้นลงแบบนี้ไปทุกวัน รอให้เรากลับไปเทรดเมื่อไหร่ก็ได้ ไม่จำเป็นต้องรีบกลับเข้าไปในตลาดในขณะที่ใจเรายังไม่พร้อม

2. ถอนเงินทั้งหมดออกจากพอร์ท

– ถ้าเรายังมีเงินอยู่ในพอร์ต มันเสี่ยงที่เราจะต้องคันมือ อยากกดเทรดเอาคืนแน่นอน หรือเทรดไปในสภาพที่ใจไม่พร้อม ผมแนะนำให้ถอนเงินออกจากพอร์ททั้งหมดในทันที เพื่อเป็นการบังคับตัวเองให้พัก และเซ็ทศูนย์ใจตัวเองใหม่ครับ ถ้ายังไม่ได้ถึงกับล้างพอร์ต อย่างน้อยเงินส่วนนี้ก็กลับมาในบัญชีให้เราอุ่นใจ

>> ขั้นที่สอง: เยียวยาจิตใจ

3. พูดคุยกับคนใกล้ตัว

– ในยามที่เราสูญเสียความมั่นใจในตัวเอง โทษตัวเอง และจมดิ่ง มองไม่เห็นทางออก ชีวิตมันพัง มันแย่ไปหมด กำลังใจจากคนใกล้ตัวสำคัญมากครับ แต่ต้องเป็นคนใกล้ตัวที่เราแน่ใจว่าเค้าจะเข้าใจและให้กำลังใจเรานะครับไม่ใช่ซ้ำเติม ไม่งั้นจะแย่ไปกว่าเดิมอีก กระบวนการนี้จะทำให้เราได้รู้ว่า การเทรดเสีย ไม่ใช่ทั้งหมดของชีวิต เรายังมีชีวิต มีคนรอบข้างที่ดี มีสมองที่สามารถเรียนรู้เพิ่มเติมและเริ่มต้นใหม่ได้ และนี่คือค่าเทอมที่ไม่เสียเปล่า ถ้าไม่รู้จะไประบายให้ใครฟัง หลังไมค์มาคุยกับพี่ม้าและแอดมินก็ได้นะครับ

4. มองเห็นแง่ดี

– การเทรดForexก็เหมือนการทำธุรกิจหนึ่ง แต่ข้อดีของมันคือเมื่อเราล้มเหลว ตราบใดที่เราไม่ได้ไปยืมเงินใครมาเทรด สิ่งที่เราเสียไปมากสุดก็คือเสียเงินที่เรามี มากสุดก็แค่เหลือศูนย์ เราไม่ได้เป็นหนี้ บริษัทเราไม่ได้ล้มละลาย เราไม่ต้องไล่พนักงานออกหรือมีปัญหาเรื้อรังเหมือนทำธุรกิจอย่างอื่น ถ้าเราปรับใจได้ เรียนรู้ และลุกขึ้นมาได้เร็ว ก็เป็นธุรกิจที่กลับมาเริ่มต้นใหม่ได้ง่ายมากๆ

5. ยอมรับข้อผิดพลาด อย่าโทษตลาด

– ส่วนใหญ่ความผิดพลาดจากการเทรดนั้นมาจากตัวเราเอง แต่หลายครั้ง ความเสียหายก็มีส่วนมาจากปัจจัยภายนอก ทั้งไฟดับ คอมเสีย ติดธุระ ลูกมากดเล่น หรือมีข่าวรุนแรง ตลาดไม่เป็นใจมากๆ แต่ถ้าหากเราโทษตลาด และโทษสิ่งอื่น เราจะไม่มีวันได้เรียนรู้และหาทางแก้ไขมันได้เลย คำกล่าวที่ว่า ตลาดถูกเสมอ นั้นยังใช้ได้ตลอด แม้ว่าเราจะเก่ง ระบบจะดีแค่ไหน ไม่มีคำว่า100%ในตลาดนี้ การเทรดฟอเร็กซ์คือการโลภแบบควบคุมความเสี่ยง บนความน่าจะเป็น ในฐานะเทรดเดอร์ เราต้องยอมรับความเสี่ยงกับทุกอย่างที่อาจจะเกิดขึ้น และคิดหาทางป้องกัน ไม่ปล่อยให้เกิดขึ้นซ้ำสอง ถ้าคุณปล่อยให้สภาพแวดล้อมควบคุมการเทรดของคุณ คุณจะไม่สามารถควบคุมอะไรเองได้เลย

>> ขั้นที่สาม: เรียนรู้จากข้อผิดพลาด และแข็งแกร่งขึ้น

6. จดบันทึกข้อผิดพลาด

– ในตอนที่หัดเทรดใหม่ๆ ผมก็เหมือนเทรดเดอร์มือใหม่ทุกคนที่มีเทรดเสียหนักๆ จนต้องพักกลับมาทบทวนตัวเอง สิ่งที่ผมทำทุกครั้งคือแคปภาพนั้นไว้ แปะใส่กระดาษ จดบันทึกข้อผิดพลาด เขียนว่าผมจะป้องยังไงเพื่อไม่ให้เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นอีก หรือหากเกิดเหตุการณ์แบบไหนขึ้นในครั้งหน้า ผมจะต้องทำยังไงเพื่อให้สูญเสียน้อยกว่านี้ การที่เราได้เขียน จะทำให้เราได้ได้กลั่นกรองข้อมูลอย่างถี่ถ้วน ไม่ลืมมัน และนำกลับมาทบทวนได้ อย่าลืมว่าความผิดพลาดสอนเราได้ดีกว่าความสำเร็จเสมอ

7. ปิดจุดอ่อนระบบ เรียนรู้เพิ่มเติม

– ข้อดีของการเทรดเสีย คือการที่เราได้ค้นพบจุดอ่อนใหม่ๆของเราเองและปิดจุดอ่อนเหล่านั้นไปทีละข้อๆ ขอแค่เราไม่ทำผิดพลาดเรื่องเดิมซ้ำไปซ้ำมา ผมแนะนำให้เขียนTrade Setup และข้อเตือนใจต่างๆที่เราได้เรียนรู้ แปะเอาไว้เตือนตัวเองเลย อาชีพเทรดเดอร์เป็นการทำงานเดี่ยว หน้างาน ไม่มีใครเตือนเราได้นอกจากตัวเราเอง แม้เราจะมั่นใจในตัวเองและระบบเทรดมากแค่ไหน อย่าหยุดเรียนรู้และพัฒนาตัวเอง ในวันที่เรามั่นใจจนเกินไป วันนั้นความมั่นใจนั้นจะกลับมาทำร้ายเรา จุดที่เทรดเดอร์จะเทรดเสียหนักที่สุด ไม่ใช่ตอนที่เริ่มเทรดแรกๆ แต่เป็นตอนที่เริ่มเก่งแล้วและมั่นใจจนเกินไปต่างหาก

8. ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้เรื่องจิตวิทยาการเทรดให้มากขึ้น

– เทรดเดอร์หน้าใหม่ต่างเริ่มต้นจากการหาระบบเทพ วินเรทสูงๆ แม่นๆ แต่สุดท้ายแล้ว สิ่งที่จะทำให้เทรดเดอร์อยู่รอดในตลาดอย่างแท้จริงได้จริงๆ คือจิตวิทยาในการเทรด ทั้งการบริหารหน้าตัก และการควบคุมความเสี่ยง แม้เราจะมีระบบที่แม่น99% แต่หากปล่อยให้ความน่าจะเป็นที่กราฟจะสวนทางกับการเทรดของเราเพียงครั้งเดียว ทำลายกำไรที่เทรดมาทั้งหมด ระบบนี้ก็ไม่มีประโยชน์ใดๆเลย การไม่โอเวอร์เทรด และตั้งSL ยังเป็นยันต์กันล้างที่ใช้ได้ดีเสมอ การบริหารหน้าตัก(Money management) การบริหารความเสี่ยง(Risk management) ผลกำไรต่อความเสี่ยง(Risk and Reward) ลองกลับมาพิจารณาว่าเราได้เรียนรู้สิ่งเหล่านี้มากพอแล้วหรือยัง การเทรดเสียหนักๆ คือจุดที่ดีมากในการกลับมาพัฒนา และเข้าใจหัวใจของการเทรดเหล่านี้

9. รู้ตัว หากเราไม่เหมาะกับการเป็นเทรดเดอร์ และออกจากตลาดนี้ไปอย่างเข้าใจ

– เป็นเรื่องจริงที่โหดร้าย แต่ผมขอบอกแบบไม่โลกสวยไว้เลยว่าไม่ใช่ทุกคนที่เหมาะกับการเป็นเทรดเดอร์ และนั่นก็ไม่ได้แปลว่าคุณไม่เก่ง หรือไม่ดีพอ แต่แค่คุณไม่เหมาะกับอาชีพหนึ่งเท่านั้น หากคุณผิดซ้ำๆมาแล้วหลายครั้งก็ยังแก้นิสัยนักพนันไม่ได้ ยังโอเวอร์เทรดอยู่ตลอด ไม่ตั้งSL จนล้างพอร์ทครั้งแล้วครั้งเล่า หรือเป็นคนระวังเกินไปจนไม่กล้าเสี่ยง ไม่กล้าเข้าออเดอร์ ตั้งSLชิดไป ไม่กล้ารันกำไรอะไรเลย หรือแค่เป็นคนไม่ชอบดูกราฟ ไม่ชอบอยู่หน้าคอม ไม่ชอบอยู่หน้ามือถือ ไม่สนุกกับการเทรด คุณได้ให้โอกาสตัวเองแก้ไขหลายครั้งแล้วแต่ก็ไม่ตรงกับจริตของตัวเองจริงๆ อย่าโทษตัวเองครับ ยังมีสิ่งอื่นที่เราทำได้ดีและเหมาะกับเรา แค่การเทรดฟอเร็กซ์ไม่ถูกจริตกับเราเท่านั้นเอง ก็ขอให้ออกจากตลาดนี้ไปอย่างเข้าใจ อย่ารอจนหมดตัวหรือมันทำลายชีวิตคุณ และอย่าลืมขอบคุณตัวเองที่ได้เปิดใจลองเรียนรู้สิ่งใหม่ๆดูแล้ว แม้จะไม่ใช่สิ่งที่ใช่ก็ตาม

– แต่ก่อนจะไป ขอให้ได้ลองเรียนกับผมก่อน ลองเข้ามาฝึกในกลุ่มเทรดของผม ลองดูคลิปทุกคลิปที่ผมสอน เพราะหลายคนที่แหยงกับการเทรดไป ไม่ใช่เพราะเทรดไม่ได้ แต่เป็นเพราะเจออาจารย์ที่ไม่ดี สอนแบบผิดๆจนเทรดแบบผิดๆ เจอโบรคเถื่อน ระดมทุน หรือโดนEAหลอกมา นักเรียนของผมหลายๆคนก็เปลี่ยนมายเซ็ทของตัวเองและอยู่รอดได้เมื่อมาเรียนกับผมนะครับ

10. เริ่มต้นใหม่อย่างมั่นคงจากก้าวเล็กๆ

– หากคิดว่าใจพร้อมแล้ว รู้ข้อผิดพลาด และได้แก้ไขไปหมดแล้ว ให้เริ่มกลับมาเทรดใหม่ด้วยพอร์ตเล็กๆ ล็อตเล็กๆครั้ง 0.01ไม่เคยทำร้ายใคร Small win จะช่วยให้เราค่อยๆสร้างความมั่นใจกลับมาใหม่ และค่อยๆกลับมาเทรดได้อีกครั้ง อย่างมั่นคงขึ้นครับ

– ไม่มีเทรดเดอร์ที่ประสบความสำเร็จคนไหนไม่เคยผ่านจุดนี้ไป หากเราเอาความผิดพลาดนี้มาเป็นพลัง ในการเรียนรู้ ที่จะเก่งขึ้นอีก แก้ไข ไม่ให้เกิดขึ้นซ้ำรอย ความผิดพลาดนี้ก็จะไม่ศูนย์เปล่า และยังเป็นกลายเป็นประโยชน์กับเราในอนาคตแน่นอนครับ

ที่สำคัญ ต้องเลือกเทรดกับโบรคที่มีความน่าเชื่อถือ มีเสปซและค่าคอมมิชชั่นต่ำ เพราะเมื่อเราเทรดเสีย เราก็เสียเงินไปอยู่แล้ว อย่าให้เราต้องเสียเงินเพิ่มให้กับโบรคมากไปโดยไม่จำเป็นจากค่าคอมและเสปซเลยครับ